لوازم و ابزارهای کار وکیل (۲)
ب – ابزارهای استدلال:
با تسلط بر لغت و دستور زبان و قواعد ادبی شکل مطلب را میتوان درست کرد. این مقدار برای کسی که قصد نوشتن رمان و داستان دارد کافی است. اما حقوقدان – اعم از وکیل یا قاضی – چیزی مینویسد که مورد ارزیابی و نقد حقوقی قرار خواهد گرفت.
متون قانونی موجود و مورد استناد طرفین هستند. قاضی هم در نهایت به همین متون استناد خواهد کرد. اما در این میان به وسائل و ابزارهایی نیاز داریم که به کمک آنها از قوانین آنچه را تقویتکننده و مثبت استدلال ما است استخراج و بیان کنیم. کاری که طرف مقابل ما هم، حتماً، خواهد کرد و قاضی هم جز طیّ همین راه چارهای ندارد. این ابزارها عبارتند از:
۱- منطق: حداقل در حدّ کتاب یک جلدی آقای خوانساری
۲- اصول فقه: حداقل در حدّ کتاب اصول استنباط آقای محمدی یا کتاب آقای محقق داماد.
بدیهی است استفاده از ترجمه اصول مرحوم مظفر نیز – برای کسانی که وقت و علاقه دارند – قابل توصیه است.
۳- قواعد فقه: در حدّ جزوۀ استاد گرجی یا کتاب آقای محقق داماد. خوانندگان عزیز توجه دارند که اینها چیزهایی است که یک دانشجوی حقوق باید در دورۀ لیسانس خوانده و آموخته باشد و بتواند آنها را در حیطه عمل به کار گیرد. به عبارت دیگر بر شمردن اینها صرفاً از باب یادآوری و شاید تشویق به یک بازخوانی دوباره و سریع است.
۴- آگاهی از آخرین تحولات قانونگذاری و آیین نامهها و تصمیمات لازم الاجرای جدید، که با آبونه شدن نشریه هفتگی قوانین روزنامه رسمی و مطالعه منظم نشریاتی چون «مجله قضاوت»، مجلۀ کانون وکلا و سایر نشریات تخصصی از این دست میسر میشود.
پ – ابزارهای کمکی: کتبی وجود دارند که اگر «تعارف با خودمان» «را کنار بگذاریم و به آنها مراجعه کنیم بسیار مفیدشان خواهیم یافت. مانند «غلط ننویسیم» آقای نجفی، «گزارش نویسی» آقای ماحوزی «آئین نگارش آراء قضایی تألیف آقای دکتر محمد صالحی راد و کتبی از این دست.
مؤلفان اینگونه کتابها با صرف وقت و تحمل رنج و مشقت، غلطهای امثال ما را گردآوری و تصحیح و در یک مجموعه به ما عرضه کردهاند. پس باید قدر این کتب را دانست و از آنها استفاده کرد.\