مشکلاتی که در مشاوره دادن پیش می آید (۲)
۳- ناتمام بودن رشتۀ استدلالات وکیل در ذهنش :
طبع مسائل حقوقی چنان است که یک حقوقدان حرفه ای ، تقریباً هیچ وقت به یقین کامل در مورد آنچه به آن دست یافته ، نمی رسد.
بسیاری از وکلا در مورد مشاوره دادن هم همین مشکل را دارند. یعنی سلسلۀ افکار و استدلالات شان ، وقتی مصاحبه به پایان می رسد و باید نتیجه را به موکّل بگویند ، در ذهن و مغز شان هنوز به انتها نرسیده و پایان نیافته است.
این تردد و تزلزل ، خواه و ناخواه ، به طور ناخودآگاه ، در گفتار شان منعکس و به موکّل منتقل می شود و درک نتیجه نهایی را برای او دشوار می کند.
واقعیت این است که برای این « درد » درمان قطعی وجود ندارد. زیرا موضوعی است ذهنی و درونی و ناشی از روش آموزش حقوق که طبعاً و به حقّ در آن به دنبال به اصطلاح « دو ضرب در دو می شود چهار » نباید بود.
شاید چاره این باشد به موکّل تفهیم شود آنچه به او به عنوان نظر مشورتی عرضه می شود ، آخرین نظر وکیل در این لحظه است.
۴- دشواری یادآوری :
وکیل باید آنچه را ضمن یک جلسه مصاحبه می شنود و می گوید و همچنین نتیجه نهایی و اظهار نظر حقوقی خود را به یاد داشته باشد و این کار آسانی نیست. در موارد ی که مشاوره به طرح دعوا یا قبول دفاع از موکّل منتهی می شود ، چون وکیل نتیجه مشاوره را در دادخواست یا لایحه دفاعیه منعکس می کند ، یادآوری چندان دشوار نیست. هر چند یاد آوری جزئیات مذاکرات هم گاهی لازم می شود. اما در مورد موکلینی که صرفاً مشاوره می خواهند و ممکن است پس از جلسه اول مراجعه یا مراجعات مکرر داشته باشند ، قضیه متفاوت است. ممکن است مراجعه یا مراجعات بعدی برای مشورت در باب موضوع قبلی و یا در مورد مسأله جدیدی باشد. در حالت اول به یاد داشتن آنچه گذشته است و جوب قطعی دارد و در حالت دوم اینکه موکّل متوجه شود وکیل جزئیات ( یا حداقل کلیّات ) ملاقات قبلی را به یاد دارد موجب افزایش اعتبار وکیل و اعتماد موکّل می گردد. واضح است در موردی که وکیل ، پیش از اظهار نظر نهایی ، انجام مواردی را از موکّل خوسته است ناچار باید جزئیات آنچه گفته و آنچه را از او خواسته است به یاد داشته باشد.
تنها راه حل اطمینان بخش در این مورد تنظیم پرسشنامه ای است که در آغاز کتاب به آن اشاره کردیم. وکیل می تواند مطالبی را که در جلسه مصاحبه مطرح می شود و نیز نتیجه نهایی را در این برگه بنویسد. در مراجعات بعدی موکّل ، پیش از آغاز جلسه مشاوره ، منشی این برگه را نزد وکیل خواهد برد و او با نیم نگاهی به آن سوابق را به یاد خواهد آورد.
۵- دشواری تطابق کامل دیدگاههای وکیل و موکّل :
طبیعی است وکیل بخواهد مشورتی که می دهد بر آنچه موکّل می خواهد منطبق باشد. اما در بعضی موارد این خواسته کاملاً تحقق پیدا نمی کند. زیرا گاهی موکّل چیزی را توقع دارد که – به صورت مورد علاقۀ او – انجام نمی شود. مثلاً متوقّع است وکیل پس از شنیدن ماجرای او ، معضل او را به طور کامل برایش تشریح کند که این اتفاق رخ نمی دهد. و وکیل به گوش دادن سخنان او و طرح پرسش هایی برای رفع ابهامات اکتفا می کند.
همچنین گاهی عدم کفایت مدت مصاحبه چنین نتیجه ای را در پی دارد. به عبارت دیگر مدت مصاحبه هر چه طولانی تر باشد ، احتمال تطابق کامل دیدگاههای وکیل و موکّل افزایش می یابد.
منبع: کتاب آداب وکالت در دادگستری