حفظ جان زندانی
اولاً- ماده ۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر گوید: “احدی را نمی توان تحت شکنجه یا مجازات یا رفتاری قرار داد که ظالمانه و یا بر خلاف انسانیت و شئون بشری یا موهن باشد”.
– این حکم در ماده ۷ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی مورد تاکید قرار گرفته است و ماده ۱۰ میثاق مقرر داشته:
۱- درباره کلیه افرادی که از آزادی خود محروم شده اند باید با انسانیت و احترام به حیثیت ذاتی شخصی انسان رفتار کرد
الف- متهمین جز در موارد استثنایی از محکومین جدا نگهداری خواهند شد و تابع نظام جداگانهای متناسب با وضع اشخاص غیر محکوم خواهند بود.
ب- صغار متهم باید از بزرگسالان جدا بوده و باید در اسرع وقت ممکن در مورد آنها اتخاذ تصمیم شود.
۲- نظام زندانها متضمن رفتاری با محکومین خواهد بود که هدف اساسی آن اصلاح و اعاده حیثیت اجتماعی زندانی باشد. صغار بزهکار باید از بزرگسالان جدا بوده و تابع نظامی متناسب با سن و وضع قانونی ایشان باشد.
– ماده ۲۰ اعلامیه اسلامی حقوق بشر قاهره(۱۵ مرداد ۱۳۶۹):
“دستگیری یا محدود ساختن آزادی یا تبعید، یا مجازات هر انسانی جایز نیست مگر به مقتضای شرع و نباید او را شکنجه بدنی یا روحی کرد یا با او به گونه ای حقارت آمیز یا سخت یا منافی حیثیت انسانی رفتار کرد…”
-یکی از مواردی که سازمان ملل متحد به کشورها خدمات مشورتی می دهد و از طریق همکاری فنی و فعالیتهای آموزشی و تشویقی به آنها کمک می کند موضوع حقوق بشر در زندانهاست و در ۱۴ دسامبر ۱۹۹۰ سند بین المللی “اصول اساسی مربوط به بدرفتاری با زندانیان” مورد تصویب قرار گرفته است و این در پی تصویب مجموعه اصول حمایت از کلیه افرادی که به نحوی در بازداشت یا زندان به سر می برند در ۱۹۸۸ بود.
ثانیا- موارد مندرج در آیین نامه زندانها
۱- بند (ج) ماده ۲۶ (وظایف روسای زندانها…)
محافظت و مراقبت کامل از زندان و زندانی از طریق عوامل در اختیار و پیش بینی تمهیدات لازم برای جلوگیری از فرار زندانیان و همچنین مراقبت در نحوه رفتار ماموران با زندانیان
۲- بند (د) اهتمام و اقدام در جهت … تامین بهداشت، تغذیه، تربیت بدنی و تفریحات سالم زندانیان
۳- بند (و) اعمال نظارت و بازرسی مداوم و کسب اطلاعات لازم از وضعیت عمومی و فردی زندانیان
۴- ماده ۳۳
– وظیفه مامور بدرقه در صورت فرار (سه بار ایست – تیر هوایی – شلیک به ساق)
– نگهبان در صورت مشاهده خلاف از زندانی بدون حق تنبیه یا ملامت باید مراتب را کتباً به افسر نگهبان گزارش دهد.
۵- ماده ۳۹ مسئول بهداری زندان باید زندانیان مختل المشاعر را از سایرین جدا کند.
۶- ماده ۶۰ محکومان حداکثر دو ماه در قسمت پذیرش و تشخیص تحت آزمایش پزشکی و روان پزشکی و آزمون های روانشناسی و شخصیت قرار می گیرند.
۷- تبصره ماده ۹۹: رسیدگی به وضعیت بیماران صعب العلاج یا غیرقابل علاج از طرف مقامات قضائی
۸- ماده ۱۰۴: دوش سرد و گرم حداقل هفته ای یک بار ۹- ماده ۱۰۷ تا ۱۱۷: ضوابط مربوط به معاینه و درمان داروئی و مصرف دارو و جداسازی بیماران روانی و واگیردار
۱۰- ماده ۱۶۳ و ۱۶۴: منع خشونت با زندانیان و محدودیت موارد استفاده از دستبند و پابند.
بهمن کشاورز: سخنرانی در انجمن حمایت از زندانیان سوم خرداد ۱۳۸۸