پیشگفتار کتاب مهاجرت بزرگ ایرانیان

پیشگفتار کتاب مهاجرت بزرگ ایرانیان

به نام خداوند جان و خرد کزین برتر اندیشه بر نگذرد
ممکن است نمود و جلوۀ «مهاجرت» و «گریز» در نگاه نخست همسان به نظر آید، اما حقیقت چیز دیگری است. دوری جستن از وطن مألوف آنگاه که با قصد و به عنوان «گریز» باشد مخرب و نابود کننده است. نابود کننده برای هویّت و شخصیّت کسی که می گریزدو مخرب برای وطنی که خدمتها و برکات و ثمرات این شهروند گریزپا از آن دریغ می شود.
فراری می رود که برنگردد و هویتی دیگر و شخصیتی تازه در دیگر جا برای خود بیابد و گذشته را به فراموشی بسپارد و وابستگی های پیشین را انکار کند و کوتاه سخن «کس دیگری» بشود و کسان و خویشان دیگری بجوید. اما «مهاجرت» چنین نیست. مهاجر می رود که باز آید . می رود که تکامل بیابد. می رود که سیر آفاق کند و نیاموخته ها را بیاموزد و نادیده ها را ببیند و با ره آوردهایی سازنده و زاینده و روشنگرانه به میهن بازگردد و پلی بشود میان خودی و بیگانه و ابزاری برای انتقال آنچه خوب و زیبا و سودمند است از بیرون به درون و از درون به بیرون وطنش.
ایرانیان، در طول تاریخ، بارها به مهاجرت های بزرگ دست یازیده اند، اما هرگز نگریخته اند. آشکار است که مردمی هوشمند و پر دل و دلاور و فرهیخته و نژاده را جز این نمی زیبد. همۀ این مهاجرت ها، دیر یا زود، بازگشتهای سازنده و پیروزمندانه را در پی داشته و دگرگونی های فرهنگی و اجتماعی ژرف و شگرف را باعث شده است.
بازنگری و بازنگاری این مهاجرتها، تا آنجا که بنده می دانم، کمتر به شکل یک کار مستقل انجام شده است. حال آنکه این اقدام بی گمان داری ارزش ادبی و فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی و سیاسی بسیار می تواند بود.
جناب آقای اسماعیل یگانگی ، یکی از بزرگترین و مهمترین – و شاید بزرگترین و مهمترین – مهاجرت ایرانیان را موضوع کتاب پربار و سودمند و سترگ خود قرار داده اند.
با مطالعۀ این کتاب به درستی آنچه دربارۀ تفاوتهای «گریز» و «مهاجرت» گفتیم پی می بریم و در می یابیم. مهاجرت اخیر ایرانیان – که هنوز زود است از آن به عنوان رویدادی تاریخی یاد کنیم، زیرا که جرئی از زندگی معاصر ما یا تاریخ معاصر است – آثاری سازنده داشته و به ایجاد یک جامعۀ ایرانی با هویت و سنتها و ویژگیهای ایرانی در دل جوامع غربی منجر شده است. این جامعه پس از سپری شدن بحرانها و فرونشستن طوفانها، به مراوده و مبادلۀ اطلاعات با میهن مالوف خود پرداخته و آثار مثبت و سازندۀ این ارتباط هر روز بیشتر آشکار می شود.
امید است جناب یگانگی این خدمت ارزنده را ادامه دهند و اطلاعات سودمندی را که در کتاب «مهاجرت بزرگ ایرانیان» عمدۃً دربارۀ یکی از مقصدهای مهاجرت بزرگ اخیر گرد آورده اند، در مورد سایر مراکز تجمع ایرانیان مهاجر نیز تهیه و عرضه کنند. چه بررسی های تحلیلی ایشان می تواند چراغ راه کسان بسیاری باشد که در اندیشه مهاجرت – و نه گریز – هستند.
اردیبهشت هزارو سیصد و هشتاد و دو