وظیفه پلیس قضایی چیست؟

وظیفه پلیس قضایی چیست؟

پلیس قضایی به‌منظور ابلاغ اوراق قضایی، اجرای احکام و دستورات مقامات قضایی در امور کیفری و موارد دیگری که ممکن است به این مسائل مرتبط باشد، تشکیل می‌شود. ماموران پلیس قضایی کسانی هستند که در وهله اول با توجه به وظایف دادسرا آموزش می‌بینند، به نحوی که بتوانند به عنوان ضابط عدلیه و نیز ماموران تحقیق و اجرا به مقامات قضایی کمک کنند؛ البته برخی از امور مربوط به دادگاه های مدنی نیز به پلیس قضایی واگذار می‌شود مانند ابلاغ اوراق قضایی، اجرای احکام مدنی و توقیف اموال.

تشکیل پلیس قضایی در نظام حقوقی و قضایی ما مربوط به حدود ۳۵ سال قبل است و مبتکر آن مرحوم دکتر بهشتی بود. در آن زمان پلیس قضایی از کسانی تشکیل شده بود که آموزش‌های خاصی را می دیدند و آغاز کار آن‌ها بسیار مطلوب و نتیجه بخش بود که تا مدتی این وضعیت ادامه داشت و احساس تعهد آنها تا حدی بود که مایل بودند وظیفه خود را به هر قیمتی انجام دهند. متاسفانه با تغییراتی که صورت گرفت و بحث‌هایی که پیش آمد، پلیس قضایی منحل شد و افراد آن بعضا با داشتن اطلاعات حقوقی، لیسانس حقوق، خواندن این دروس و رسیدن به حد لیسانس سعی کردند به مشاغل قضایی بپیوندند و بعضی از آن‌ها نیز وکیل شدند.

مسلما احیای مجدد پلیس قضایی ناشی از احساس نیاز در کشور است. تردیدی نداریم که انجام تحقیقات کیفری و نیز ابلاغ اوراق یا اجرای احکام موضوعی نیست که بتوان آن‌ها را به دست افراد وظیفه و یا حتی افراد آموزش ندیده سپرد. به ویژه اینکه در انجام تحقیقات کیفری این موضوع که فرد مامور آموزش دیده باشد و بداند که در انجام تحقیق چه باید انجام دهد، بسیار اهمیت دارد. مسلما مقام قضایی (بازپرس، دادیار و دادستان) نمی تواند در هر موردی شخصا و مباشرتا به تحقیق بپردازند. ارجاع امور قضایی به ماموران انتظامی و ضابطین دادگستری بدون اینکه این ضابطین و ماموران تعلیمات خاصی برای انجام این وظایف دیده باشند از یک سو در بهترین حالت کار بیهوده ای است و از دیگر سو در بدترین حالت می تواند باعث از بین رفتن حق مردم اعم از شاکی یا مشتکی‌عنه شود.

در قانون جدید آیین دادرسی کیفری وظایف بازپرس در موارد خاص بسیار توسعه‌یافته و بازپرس در بعضی موارد مکلف است مباشرتا و شخصا در تحقیق بعضی از قضایا دخالت کند اما در جایی که قانونگذار امکان و اختیار ارجاع موضوعات را به ماموران رده پایین محول کرده بدیهی است که این ماموران باید آموزش دیده بوده و آمادگی بدنی، ذهنی و آموزشی داشته باشند.

موضوع اشکال در اوراق قضایی که به نظر موضوعی بسیار ساده می آید، باعث تجدید وقت دادگاه ها، ‌تراکم کار دادگاه‌ها، ‌تعیین اوراق بسیار طولانی برای رسیدگی و دعاوی و … می شود؛ بنابراین ضرر بسیار سنگینی هم برای اصحاب دعوا و هم برای ادلیه و دادگاه ها ایجاد می‌کند.
زمانی که در تحقیقات کیفری، بازپرس یا دادیار نمی تواند شخصا به تحقیق بپردازد و کار را به نیروی انتظامی (افراد وظیفه اعم از درجه دار یا سرباز) واگذار می‌کند، بدیهی است که نتیجه کار درست و دقیق نخواهد بود ؛زیرا جوانی که تازه از دبیرستان فارغ التحصیل شده و با حقوق جزا و آیین دادرسی کیفری آشنایی ندارد، نمی تواند به درستی وظیفه اش را انجام دهد؛ بنابراین در بسیاری از موارد همین عدم آگاهی ها در تنظیم پرونده اولیه، باعث می‌شود که دادگاه برای چندین بار تجدید وقت شود و در نهایت آنچنان که باید قادر به احقای حق نباشد. برای کلیه اموری که به عنوان مقدمه رسیدگی دادگاه ها مورد نیاز است و یا مواردی که در دادسراها نیاز به تحقیق دارد، باید از افرادی که تخصص در کار دارند، استفاده کرد.منبع:عصر ایران-دیماه یکهزار و سیصد و نود و سه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *