حرکات اضافی در دادگاه

خودداری از برخی حرکات ضمن استدلال شفاهی قابل توصیه است زیرا این رفتارها بر ذهن دادگاه تأثیر می گذارد و حدّاقل ضرر آنها منحرف کردن توجّه دادگاه از مطالب مطرح شده است.
بازی کردن مکرّر با عینک، دائماً به موهای سرخود دست کشیدن و آنها را مرتب کردن، وررفتن زیادی با اوراق و اسناد، تسبیح انداختن یا با زنجیر و امثال آن بازی کردن، زیادی جابه جا شدن در محلّی که نشسته یا ایستاده ایم، استفاده از عبارات نصیحت گونه یا هشداردهنده خطاب به دادگاه یا به کارگرفتن کلمات نامطبوع و عبارات مبهمی که باعث حواس پرتی دادگاه می شود.

مکث بین صحبت در مواردی جایز است که از یک سو به سخنران فرصت اندیشیدن بدهد و از دیگر سو شنونده را در انتظار شنیدن مطلب بعدی بگذارد، بدون اینکه وقفه ای طولانی در بیان موضوع ایجاد شود. نکته دیگری که باید مورد توجّه قرار گیرد احتراز ازکاربرد تکیه کلامهای تکراری نظیر «به طور کلی»، « اتفاقاً » ، «فی الواقع » ، « نهایتاً» ، «واقعاً» و مانند اینهاست. این نحوه اقدام دو اثر منفی دارد: یکی اینکه تکرار مکرّر این الفاظ جنبه مضحکی پیدا می کند و توجّه دادگاه به این موضوع باعث انحراف ذهن دادگاه از سلسله استدلال و مطالب اصلی می شود. دیگر اینکه کاربرد نابجای این الفاظ و ترکیب آنها با مطلب و استدلال اصلی گاهی باعث می شود مفهوم سخن عوض یا تأثیر آن کم شود.